Fenološka posmatranja 
Vrsta: Seminarski | Broj strana: 10 | Nivo: Državni univerzitet u Novom Pazaru

Uvod
FENOLOGIJA (grc. fainomai — pojavljujem se, logos — nauka), nauka koja proučava periodičnost u pojavama rastenja i razvića biljaka i životinja, kao i čitavih biocenoza, ali isto tako i periodične pojave u neorganskoj prirodi (npr. pocetak stvaranja leda na rekama). Termin je predložio sredinom XX veka botaničar C. F. Moran.
Osnovni zadatak fenologije jeste posmatranje i praćenje promena u godišnjem ciklusu razvića biljaka i životinja, kao i čitavih biocenoza i registrovanje vremena u kome se pojavljuju pojedine faze razvića. Najpogodnije su za posmatranje one fenofaze koje su upadljive, a istovremeno predstavljaju i značajne momente u razviću (npr. olistavanje, cvetanje, plodonošenje, listopad — kod biljaka; parenje, zimski san i buđenje — kod životinja itd.).
Na osnovu upoređivanja podataka о feno-fazama u razlicitim oblastima, odnosno u istoj oblasti za niz godina, fenologija nastoji da utvrdi zakonitosti u toku periodičnog razvića biljaka i njihovu zavisnost od ekoloških uslova (npr. temperature).
Na osnovu podataka о nastupanju pojedinih fenofazau različitim oblastima, mogu se izraditi i fenoloske karte, na taj način što se fenološki podaci nanose na geogr. kartu i linijama povezuju one tačke (lokaliteti) u kojima odredene fenofaze istih biljaka nastupaju istvoremeno. Tako se mogu izraditi fenoloske karte nastupanja proleća (na osnovu početka cvetanja pojedinih prolećnih biljaka, npr. jorgovana) ili drugih godisnjih doba. Podaci i zaključci fenoloskih istraživanja mogu se primeniti u različitim oblastima, kao sto su npr. klimatologija, geografija poljoprivreda, zaštita prirode, šumarstvo, medicina itd.
1. Fenološka posmatranja
Grana biologije koja se bavi sistematskim praćenjem i proučavanjem zakonitosti periodicnih pojava, faza, u razvojnom ciklusu biljaka i životinja procenjujući njihovu zavisnost od okruženja zove se fenologija. S posebnom pažnjom se izučava uticaj vremenskih faktora na razvoj kako biljaka, tako i životinja, pa se zato fenologija proučava i u okviru meteoroloskih službi, kao sastavni deo agrometeorologije.
U prvom veku pre naše ere kineski agronom Fan Sheng-Chih napisao je priručnik, nedavno preveden na engleski jezik, u kome je mnogo sadržaja koji bi se u današnje vreme mogli okarakterisati kao predmet agrometeorologije. Najstarija zapisana fenološka zapazanja su iz Kine i stara su oko 2500 godina, iako je poznato da su fenološke kalendare koristili i stari Rimljani. Najstariji zapisi u Japanu, о tradicionalnom prazniku cvetanja trešnje datiraju iz 812. godine. U Evropi prvi fenološki zapisi nastali su око 1500. godine kada je Lekar iz Krakova u Poljskoj pratio i beležio vreme listanja i cvetanja nekih lekovitih biljaka. Veliki švedski botanicar Carl von Linne je godine 1751. u delu Philosophia Botanica opisao metode sastavljanja fenoloških kaledara biljaka na osnovu olistavanja, cvetanja, zrenja plodova i otpadanja lišća. Do spoznaje о čvrstoj povezanosti biljaka i klimastkih uslova došli su Stelligfleet u Engleskoj 1755. godine (Floral Calender) i Haenke u Pragu godine 1786.
Belgijski botanicar Quetelet je od 1841. do 1872. u Evropi organizovao mrežu fenoloških punktova. Prve fenološke karte za srednju Evropu izradili su nemački botaničar Hoffmann 1881. i Ihne 1885. godine da bi se u periodu neposedno posle Drugog svetskog rata fenološko osmatranje u čitavoj Evropi izuzetno dobro razvilo u sastavu agrometeoroloških službi.

---------- OSTATAK TEKSTA NIJE PRIKAZAN. CEO RAD MOŽETE PREUZETI NA SAJTU. ---------- 

www.maturski.org 

 

MOŽETE NAS KONTAKTIRATI NA E-MAIL: [email protected]